Fuzja Smaków

„Lissy” balansuje na wielu granicach: tej między światem realnym i metafizycznym; tańczy na cienkiej linii pomiędzy powieścią gatunkową i delikatną wariacją na jej temat; wreszcie sama akcja powieści rozgrywa się w pobliżu granicy dwóch państw. D’Andrea inspiruje się twórczością króla gatunku, subtelnie wplatając jednak w obowiązkowe dla gatunku elementy wątki baśniowe. Nie brak tu też nawiązań do klasyków horroru: są bowiem i wyraziste postaci niosące potężny bagaż doświadczeń, i rosnące z każdą stroną napięcie, a wszystko osadzone na tle niewzruszonych masywów włoskich Dolomitów. Czego zatem brakło, by móc z czystym sumieniem powiedzieć, że to książka w każdym tego słowa znaczeniu fantastyczna?

Trudno w tej historii jednoznacznie wskazać głównego bohatera: autor prowadzi historię wielotorowo, pozwalając czytelnikowi spojrzeć na tę samą sytuację z perspektywy różnych osób. Ich portrety nakreślone są w sposób delikatny, choć emocjonalny, ale bez wątpienia jednak to obecność – lub nieobecność - Marlene pociąga za sobą niesamowity łańcuch zdarzeń, odsłaniając kolejne tajemnice z przeszłości pozostałych postaci. A tych jest sporo i zasadniczo to na tym założeniu opiera się ta historia: każdy z nas coś skrywa. Każdy jest uwikłany w błędy przeszłości i pomyłki naszych przodków, rzutujące na podejmowane przez nas decyzje. Zniknięcie Marlene diametralnie zmienia życie dwóch nie mających ze sobą nic wspólnego mężczyzn: jej siejącego postrach męża, Herr Wegenera, oraz samotnika zamieszkującego położone wysoko w górach gospodarstwo, Simona Kellera. Chwila jej pojawienia się w górskiej chacie jest jednak przełomowa dla osób w przeróżnych zakątkach globu, zatem Marlene dysponuje niesamowitą wprost mocą – pięknie został tu wpleciony wątek efektu motyla. Niewątpliwym plusem tej historii jest fakt, że nie jest ona przeładowana bohaterami, a wątek każdego z nich jest doskonale zarysowany i wiele wnosi do całej historii. Nie ma tu postaci zbędnych, robiących w tle sztuczny tłum; każda ma swoje miejsce i uwypukla konkretny wątek opowieści.

Luca D’Andrea sięga po chętnie wykorzystywany motyw zamknięcia i izoluje swoich bohaterów wśród surowych, nieprzyjaznych górskich pejzaży. Co ciekawe, w wersji polskojęzycznej tytułową rolę przypisuje się Lissy – w wersji anglojęzycznej jest wręcz przeciwnie i tytuł bezpośrednio wskazuje na potęgę gór. To niezwykle istotne, bo włosko-austriackie Dolomity stają się w tej historii powiernikiem najgłębiej skrywanych sekretów, mrocznym widmem dziecięcych przeżyć i śmiertelną pułapką. Naturalną konsekwencją wyboru miejsca akcji jest także subtelne nawiązanie do historii Europy – podane w delikatny, niezbyt nachalny, ale oczywisty dla uważnego czytelnika sposób. Uwięzieni w tej surowej scenerii bohaterowie są zdani na to, co przyniosą im wzajemna egzystencja na tak niewielkiej przestrzeni, napięte jak postronki nerwy i odrobina zdarzeń z pogranicza realizmu i świata fantastycznego. Osamotnienie wzmaga jednak zajrzenie w głąb tych meandrów duszy, gdzie kryją się nasze najsilniej skrywane lęki; w głąb miejsc, gdzie uśpione czyhają upiory przeszłości.

Szkopuł tkwi w lakonicznym stylu autora, który nie każdemu może przypaść do gustu. Zdania są krótkie, kilkuwyrazowe, na próżno szukać w tej historii barokowych epitetów i rozbudowanych zdań. W pewnym momencie jednak ten dość ciekawy zabieg, skutecznie wyróżniający książkę na tle typowych thrillerów, staje się dla autora pułapką – niektóre akapity przypominają pojedyncze wyrazy poprzecinane kropkami. Należy natomiast oddać właściwe honory tłumaczowi, który tę manierę oddał wręcz znakomicie. Pomimo konsekwentnie stosowanej, dość oszczędnej narracji, fabuła nie rozwija się w spektakularnym tempie, a czytelnik musi do punktu kulminacyjnego zmierzać równie wytrwale i zawzięcie, co mieszkańcy górskiej chaty do położonego w dolinie miasteczka. Czyli długo, a przy niekorzystnych warunkach nawet bezowocnie.

„Lissy” jest sprawnie skonstruowaną historią pełną wyrazistych postaci – jedynym, co w niej zawodzi, ale co skutecznie może zniechęcać co niecierpliwszych czytelników do kontynuowania lektury, jest stosunkowo monotonny i urywany styl autora. Trudno też nie oprzeć się pokusie porównywania książki do historii opowiedzianych przez Stephena Kinga, bo mają one zdumiewająco dużo elementów wspólnych. Jest tu i odosobniona chata, i szalejąca śnieżna zamieć, małe miasteczko, w którym zło kładzie się cieniem na życiu zwykłych ludzi. Nawet tytuł brzmi jakby podobnie. Wszystkie te elementy złożone jednak w całość stanowią spójną, dobrą, ale nie wstrząsająco znakomitą historię.

CONVERSATION

9 comments:

Prześlij komentarz

Nadeszły jakieś pierwsze sygnały, że nadciąga zima - nie wiem, czy już można wyglądać śniegu, ale wczorajszy mróz sprawił, że nad Krakowem udało się chociaż dojrzeć błękit nieba (w ciągu ubiegłego tygodnia głównie było widać smog, mgłę i jeszcze trochę smogu). Jestem z zimnolubnych, wychodząc z założenia, że o wiele łatwiej jest założyć jedną warstwę więcej niż dotrzeć do momentu, w którym zdjęcie nadmiaru odzieży jest już społecznie nieakceptowalne.

Tak czy inaczej - to już ta chwila, że powroty do domu to poszukiwanie wszystkiego, co rozgrzewa od środka. Kubków z herbatą pełną goździków, pomarańczy i malin, warzyw pieczonych w pikantnych przyprawach i imbiru w zupach-kremach.

To właśnie jedno z takich dań: ciepła miska rozgrzewa przemarznięte dłonie, a dodatek pikantnych przypraw sprawia, że od razu robi się człowiekowi cieplej. No i poniekąd o to właśnie chodzi w jesienno-zimowym comfort food. Kiedy za oknem pogoda taka, że nie chce się nawet sprawdzać jaka jest temperatura na zewnątrz, bez parasola i grubego swetra ani rusz, nie wypada zrobić nic innego niż zaszyć się pod kocem i pocinać całe popołudnie w planszówki.

Ciecierzyca z grillowaną papryką

Oliwa z oliwek

400 g ciecierzycy

2 duże czerwone papryki
Sok wyciśnięty z 1/2 cytryny

Pęczek świeżej natki pietruszki

świeżo zmielone sól i pieprz, ostra papryka

Dzień wcześniej wrzuć ciecierzycę do miski, zalej dość solidnie wodą i zostaw - najlepiej zrobić to wieczorem, bo potrzebuje co najmniej 12 godzin.

Następnego dnia wypłucz ją na sicie, zalej świeżą wodą, dodaj szczyptę soli i gotuj na wolnym ogniu przez około 1,5 godziny. Odcedź.

Paprykę umyj, pozbaw nasion i pokrój w dość grube paski. Na dużej patelni rozgrzej ok. dwie łyżki oliwy z oliwek, wrzuć paprykę i duś pod przykryciem przez kilka minut - powinna delikatnie zmięknąć. Paprykę trzeba konkretnie przysmażyć, a raczej wychwycić ten krótki moment między jej idealnym wysmażeniem a przypaleniem - dobrze, jeśli będzie miała lekko przypieczone, ciemniejsze miejsca.

Pietruszkę umyj i grubo posiekaj. Ciecierzycę wsyp do miski, dodaj podsmażoną paprykę. Skrop oliwą z oliwek (ok. dwie łyżki) i sokiem z cytryny. Dopraw do smaku solą i pieprzem i 1/2 łyżeczki ostrej papryki w proszku. Wymieszaj i dodaj natkę pietruszki.

Taka ciecierzyca ma jeszcze jedną zaletę - nadaje się właściwie na każdą porę roku. Może najlepiej rozgrzewa w deszczowe jesienne popołudnie, ale latem jest równie dobra na zimno ;)