Fuzja Smaków

Gdybym miała sięgnąć do pierwszych wspomnień związanych z Depeche Mode, to byłyby te lekko nostalgiczne i urocze tylko dla wspominającego momenty, kiedy siedziało się w sobotnie przedpołudnie na dywanie przed telewizorem i oglądało 30 ton - listę, listę przebojów. Najbardziej zapadł mi w pamięć Dave wędrujący z leżakiem do Enjoy the Silence i chociaż przecież nie rozumiałam w ogóle słów, ten charakterystyczny gitarowy riff rozpoznałabym już wtedy obudzona w środku nocy. I tak mi już zostało.

Po latach okazało się, że DM pod niezwykle chwytliwą warstwą muzyczną skrywa też ponadprzeciętnie mądre teksty, a do tego potrafią to świetnie przedstawić na żywo. A ja miałam to ogromne szczęście, że na swoje okrągłe urodziny dostałam w prezencie bilet na ich koncert. Pierwszy w moim życiu, ale na pewno nie ostatni!

Nikt mi też wcześniej nie powiedział, że depeszowy fanbase tworzą tak fantastyczni ludzie, ale przekonałam się o tym w ciągu tych kilku godzin spędzonych wspólnie pod sceną. To są naprawdę małe gesty, które zmieniają wszystko - ktoś znalazł dla mnie w torebce drugi korek od butelki, podzieliliśmy się tym, co mieliśmy do zjedzenia, ktoś zapytał mnie, czy widzę (!!? po piętnastu latach chodzenia na koncerty po raz pierwszy), a ktoś wysoki przesunął przed siebie, żebym cokolwiek zobaczyła.

Więc fakt, że ten koncert był tak udany, przypisuję po równi DM, jak i ludziom. Dowiedziałam się pod sceną, że każdy Depesz to jest ziom no i cóż, nieważne, czy masz lat 60, czy 18, wydaje się to być prawdziwe - a na pewno było w Krakowie.

Memento Mori to pierwszy album i pierwsza trasa bez Andy'ego Fletchera. Ja z oczywistych powodów porównania nie mam, ale Dave i Martin przy wsparciu Christiana Eignera i Petera Gordeno porywają tłum od pierwszych sekund koncertu i dają z siebie na scenie wszystko. Domyślam się, jak trudno jest układać koncertowe setlisty po tylu latach; trudno w końcu zmieścić się w wyznaczonym czasie i jeszcze znaleźć miejsce na kawałki z nowej płyty, ale Depeche Mode sprawnie nawiguje wśród swoich najlepszych utworów i wplata w nie kawałki z nowszych albumów. Z samego Memento Mori było tu aż 5 utworów, co dla mnie było sporym zaskoczeniem, niemniej byłam zachwycona, ale po prostu słyszałam wszystkie te piosenki po raz pierwszy na żywo - do stabilnej setlisty Muse mam już więcej zastrzeżeń ;).

Była więc szansa usłyszeć In Your Room, Precious (potencjał łamania serca wzrasta proporcjonalnie do decybeli), Everything Counts, A Pain that I'm Used To, John the Revelator i oczywiście kończące koncert Enjoy the Silence i Personal Jesus. Wyszłam z Areny zachwycona koncertową wersją Just Can't Get Enough (wersja albumowa jest moim zdaniem wersją dla koneserów).

Czy po tylu latach Depeszowie dają radę? Nie mam pojęcia, ile radości mają z grania tych samych kawałków po latach, ale jeśli nawet jest tam jakieś zmęczenie materiału, to niczego takiego nie widać. Każda z tych piosenek jest wykonana doskonale, a wirujący po scenie Dave zdaje się nadal dawać z siebie wszystko.

Pięknym akcentem było wykonanie Home przez Martina, po którym zresztą też podjął grę publiki, która zaczęła nucić melodię - niewiele takich momentów się podczas tego koncertu zdarzało, bo zazwyczaj Dave jak taran pędził naprzód, raczej opornie reagując na głos publiki (chociaż chętnie skorzystał z naszej mocy, żeby zaśpiewać "Sto lat" Jonathanowi Kesslerowi, menadżerowi zespołu). Były podczas koncertu oczywiście momenty, kiedy to publika miała głos, ale Dave niezbyt entuzjastycznie odchodził od pewnej wytyczonej ścieżki wydarzenia.

Świetnie przemyślane są też elementy sceny, a centralnym punktem jest ogromne "M", stanowiące też integralną część wyświetlanych materiałów wizualnych. Ta symboliczna litera jest ramą dla niektórych fragmentów, a sama jest też zamknięta w prostokącie otaczającym zespół na scenie. Jestem pod wrażeniem prostoty, a jednocześnie monumentalności tego rozwiązania - polecam ten artykuł na temat oświetlenia i wyborów scenograficznych, jeśli chcecie jeszcze trochę zgłębić temat.

Po kilku miesiącach nadal rezonuje we mnie fenomenalna energia tego koncertu i myślę, że zostanie ze mną do momentu, kiedy będę miała szansę zobaczyć ich ponownie. I mam nadzieję, że spotkam pod sceną równie świetnych ludzi.

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

Na takie debiuty się czeka. I potem się je czyta, zdanie po zdaniu, słowo po słowie, dekonstruując takie historie na każdym ich poziomie, fabularnym i technicznym, do każdej postawionej (nieprzypadkowo) kropki. Tę książkę można określić jednym słowem, które znajdziemy już w tytule: jest po prostu spektakularna w ten niewymuszony, nonszalancki sposób, jaki przydarza się jednemu debiutantowi na dekady.

Debiut Maddie Mortimer zrodził się z własnych doświadczeń związanych ze stopniową utratą mamy, którą odebrała jej choroba nowotworowa. Z jednej strony jest to historia o rodzinie, która stara się pogodzić z bezwzględnością diagnozy i niepewną przyszłością, z drugiej - wspaniała eksploracja narzędzi użytych do jej opowiedzenia. Wszystko splata się tu w kompletną, pełną całość, a "Mapy naszych spektakularnych ciał" przyjmują bardziej formę swoistego performance niż opowieści w kształcie, do jakiego przywykliśmy.

Wkraczamy do bezpiecznego mikrokosmosu tworzonego przez Lię, Harry'ego i ich dwunastoletnią córkę Iris. Dzieje się to w momencie nawrotu choroby nowotworowej matki; momencie trudnym, zmuszającym całą rodzinę do reorganizacji swojej codzienności i ułożenia na nowo planów i oczekiwań. Za drugim razem rokowania nie są pomyślne, a zmagania z nieuchronnym i podróż po przeszłych decyzjach pełna refleksji nad własnym życiem stają się dominującym motywem tej opowieści. Jest to historia trudna, budząca głęboko uśpione lęki i obawy, obnażająca to, co w chorobie najbardziej wymagające na jej bardzo podstawowym poziomie. I choć nowotwór jest zdecydowanie główną osią powieści, Mortimer udaje się wpleść w tematy ciężkie również rozbłyski światła, niemało czarnego humoru i dobre wspólne chwile, które staną się przyszłym wspomnieniowym kapitałem Iris.

Warto też podkreślić, że choć jest to opowieść o nieodwracalnym końcu, "Mapy naszych spektakularnych ciał" w równej mierze traktują o dorastaniu (albo wręcz przyspieszonym kursie dorastania). Gasnące życie matki to również moment, w którym Iris zaczyna odkrywać swoją niezależność. Tam, gdzie coś się kończy, zaczyna się też zupełnie nowy etap.

Historia opowiedziana jest z dwóch perspektyw. Narracja trzecioosobowa prowadzi nas przez życie rodzinne i powolne oswajanie nowej rzeczywistości, podczas gdy perspektywę narratora pierwszoosobowego autorka zarezerwowała dla choroby toczącej ciało Lii, co jest konceptem niezwykle ciekawym, a przy tym świetnie zrealizowanym. To głos, który szeptem, krzykiem, gniewem, podstępem wkrada się w ciało Lii i umysł czytelnika.

Tematy poruszane w tej historii nie są uniwersalne, ale na pewnym poziomie można je odnieść do własnych doświadczeń. Wobec nieuchronnego i definitywnego odejścia Lia z nostalgią i złością podszytą bezsilnością przygląda się codzienności, zaglądając też starannie we wszystkie zakamarki swoich poprzednich przeżyć. Z badawczą ciekawością przygląda się własnym rodzicom, tworzonym relacjom, związkom, macierzyństwu i chorobie, a fenomenalne umiejętności Mortimer sprawiają, że w powieści dokonuje się tego w sposób niezwykle poetycki, z pozorną lekkością uderzającą głębią i trafnością spostrzeżeń. Niezwykle sprawnie, z rozwagą i imponującą świadomością języka, autorka omija też pułapki taniego patosu, budując narrację poruszającą do głębi w oparciu o zupełnie inny poziom literackiej świadomości.

I to jest w "Mapach" najwspanialsze. Maddie Mortimer sięga do własnych doświadczeń i rozpina je na słowach, naginając typografię i pogrywając z formą. Kształt tych słów jest równie ważny co niesione znaczenie, a autorka wirtuozersko włada językiem, pozostawiając nam tylko nadzieję, że przyjdzie nam przeczytać jeszcze niejedno jej dzieło. A zanim kolejna książka Mortimer trafi do naszych rąk, polecam się rozejrzeć w dziale literatura piękna obca na Taniaksiazka.pl - tam dobrze opowiedzianych historii nie brakuje.

I jak to z takimi wymykającymi się standardom książkami bywa, tego typu forma wymaga ponadprzeciętnej wrażliwości i maestrii w posługiwaniu się słowem podczas przekładu - a czego najlepszym przykładem jest tłumaczenie Agnieszki Waliluk. Wspaniała sprawa!

"Mapy naszych spektakularnych ciał" Maddie Mortimer

Wydawnictwo Poznańskie, 2023

Tłumaczenie: Agnieszka Waliluk

Za współpracę barterową przy tytule dziękuję TaniaKsiazka.pl.

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

...i nikogo nie oszczędza. Kuang wyrusza na krucjatę przeciwko literackiemu światkowi i jeńców nie bierze; w "Yellowface" obrywa się zarówno samej branży wydawniczej, jak bookmediom, sztucznie pompowanym bańkom wokół niektórych autorów i cienkiej granicy między uwielbieniem a nienawiścią. Nie nam rozstrzygać, czy ta książka to prztyczek w nos i rozliczenie autorki z jej własnymi doświadczeniami, ale Kuang umieszcza swoje bohaterki w środowisku, w którym porusza się sprawnie, a samym postaciom nadaje cały wachlarz cech spójnych z jej publicznym wizerunkiem. Publicznym, bo tyle o niej przecież wiemy, ile zdecyduje nam się sama pokazać - i może w tej książce odsłania trochę więcej, ale tego możemy się tylko domyślać.

W "Yellowface" historia o pasywno-agresywnej przyjaźni dwóch młodych pisarek splata intrygę kryminalną z mroczną satyrą, doprawiając ją elementami thrillera, a nawet wątkiem paranormalnym. I jeśli już teraz wydaje Wam się, że jest tego jakby... dużo, to lepiej zapnijcie pasy, bo Kuang zabiera nas na bardzo wyboistą przejażdżkę po meandrach ludzkiej moralności i bezwzględności rozgrywek za kulisami książkobiznesu.

Nie mam porównania z poprzednimi dziełami autorki, bo nie są to raczej gatunki w mojej orbicie, ale "Yellowface" było naprawdę dobrą rozrywką, nawet jeśli nie jest to powieść idealna (o czym więcej za chwilę). Mam wrażenie, że dobrze będą się przy niej bawić zarówno osoby znające branżę wydawniczą bardziej od podszewki, jak i te po prostu czytające książki dla przyjemności.

Athena Liu ma 27 lat i więcej sukcesów niż starsi od niej autorzy mogliby sobie wymarzyć. Wczesny debiut katapultuje ją wprost do literackiej elity, gdzie Liu porusza się niezwykle swobodnie, sprawnie budując swój starannie opracowany wizerunek. Po niespodziewanej śmierci Atheny jej przyjaciółka wykrada rękopis ostatniej powieści Liu i publikuje ją jako swoje dzieło. Dla June Hayward, od tej pory publikującej jako Juniper Song, to punkt zwrotny; z autorki o wątpliwych sukcesach przeistacza się w literacką sensację. Razem z June odkrywamy kulisy pracy nad potencjalnym bestsellerem i przyglądamy się z bliska nieustannemu poprawkowemu ping-pongowi z korektorami i redaktorami. Pokazanie ogromu pracy wszystkich zaangażowanych w ten proces osób, a także wyraźne zaznaczenie ram czasowych (to jest naprawdę. długi. proces) to jedne z najmocniejszych punktów tej powieści, podobnie jak frustracja June, która za wszelką cenę stara się odzyskać jak największą sprawczość w toku prac. Z ogromnym sukcesem przychodzą też jednak ciemne strony popularności, a ciężar tajemnicy zaczyna June coraz bardziej uwierać.

Kuang wysyła swoją bohaterkę w podróż na Himalaje popularności, a potem przeciąga ją przez całe bagno pełne internetowych trolli i domorosłych śledczych tropiących każde potknięcie i niespójność. To, co przytrafia się June, jest doskonałym studium chimerycznej łaski fanów, która potrafi w mgnieniu oka przeistoczyć się w głębokie pragnienie zdeptania drugiej osoby. Zmusza też do zastanowienia się nad tym, czy autorom przysługuje prawo do sięgania po dziedzictwo innych kultur, by skapitalizować cudze doświadczenia. I patrząc po tym, co dzieje się w sekcji komentarzy na Goodreads, Kuang zmusiła tą książką ludzi do modelowego wręcz zachowania, które opisała w książce: przybliżając zaciekłość czytelników rozkładających każde zdanie na czynniki pierwsze, napędza ich emocje i na jakimś poziomie zmusza do wylania ich nadmiaru w sieci.

Przeżycia Hayward są punktem wyjścia do dyskusji nad poprawnością polityczną, rasizmem, szufladkowaniem autorów i przypisywaniem im łatek. Żadnemu z tych problemów nie towarzyszy jednak pogłębiona refleksja, a Kuang ślizga się po powierzchni, podrzucając kolejne problemy. Nie pomaga fakt, że najwyraźniej zarysowane są dwie główne bohaterki, natomiast cała plejada mglistych postaci drugo- i trzecioplanowych niepokojąco często staje się narzędziem służącym do gniewnego wykrzyczenia kontrowersyjnych tez. Te postaci pojawiają się w historii jak komety, podrzucają wybuchowe wątki i znikają po kilkunastu stronach, by rozpłynąć się w galopującej naprzód fabule.

Nieco rozczarowało mnie też zakończenie - autorka naprawdę świetnie buduje napięcie i sprawia, że czytelnikowi po tych wszystkich przygodach też zaczyna brakować tchu, ale po czterystu stronach pędzącej na złamanie karku fabuły rozwiązanie, po które sięga Kuang, jednak pozostawia pewien niedosyt.

Jednak nie potrafię zrezygnować z jednej rzeczy, która nadaje sens całemu mojemu życiu. Pisanie jest dla nas najbliższym oryginału substytutem prawdziwej magii. Pisanie polega na tworzeniu czegoś z niczego, pozwala otwierać bramy do innych światów. Pisarz posiada moc kształtowania swej własnej rzeczywistości, kiedy ta prawdziwa okazuje się zbyt bolesna, by w niej pozostać. Przestając pisać, popełniłabym samobójstwo.

Intencją autorki było stworzenie powieści, której czytanie wywoła podobne reakcje jak atak paniki - i na tym polu osiągnęła spektakularny sukces. Gęsta, duszna atmosfera, zacieśniający się wokół June alias Juniper krąg oskarżeń, akcja pędząca naprzód na złamanie karku i obsesyjne, natrętne myśli; to wszystko sprawia, że przez "Yellowface" mknie się z prędkością światła, niecierpliwie przewracając kolejne strony. Z drugiej jednak strony Kuang uderza czasami w patetyczne tony w stylu cytatu przytoczonego powyżej - tego typu złote myśli są kolejną iteracją dość banalnego przekazu, w dodatku ubranego w bardzo bezpośrednie słowa. W książce wielokrotnie powtarzają się podobne refleksje, nie pozostawiając zbyt wiele miejsca na interpretację czytelnika. Zupełnie jakby autorka chciała się upewnić, że odbiorca na pewno zrozumie jej intencje.

Trudno też odseparować osobiste doświadczenia Kuang od fabuły; nie wiem aż tak wiele o autorce i jej karierze, a chwilami miałam wrażenie, że stapia mi się zupełnie z postaciami Atheny i June. Bawi się jednak fenomenalnie konwencją, ubierając Liu w cały garnitur cech, których młodym, zdolnym autorkom mieć nie wypada. Pogrywa z oczekiwaniami czytelnika względem pisarek, tworząc postać trudną do polubienia i bezwzględną, tym samym konfrontując odbiorcę z jego przekonaniami - nawet jeśli są bardzo niewygodne. I być może właśnie dlatego zarówno Athena, jak i June budzą skrajne emocje. Daleko im do kobiet pokornych, wdzięcznych za każdą szansę i sukces; towarzyszy im raczej ciągłe pragnienie tego, by sięgać wyżej niezależnie od ceny, jaką przyjdzie im za ten sukces zapłacić. A do postaci kobiecych, które bezwzględnie idą po swoje, to nie jesteśmy raczej przyzwyczajeni.

Po "Yellowface" mam ochotę na jeszcze więcej historii, o których nie będę mogła przestać myśleć, stąd moje ostatnie wycieczki po zakładce Nowości na Taniaksiazka.pl... choć nie wiem, czy szybko znajdę coś, w co zaangażuję się tak samo mocno ;).

"Yellowface" Rebecca F. Kuang

Wydawnictwo Fabryka Słów, 2023

Tłumaczenie: Grzegorz Komerski

Za współpracę barterową przy tytule dziękuję TaniaKsiazka.pl.

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

Dotarcie do Londynu trochę mi zajęło, ale wystawiane w Harold Pinter Theatre "Małe życie" w końcu mnie tam przyciągnęło. To swoją drogą dość zabawne, bo do Anglii dotarłam dopiero dwadzieścia kilka lat po tym, jak zaczęłam się uczyć angielskiego i przeszło dekadę po podjęciu decyzji o związaniu z tym właśnie językiem swojej ścieżki zawodowej.

Jak na kogoś, kto spędza sporo czasu na planowanie podróży, nie sprawdziłam jednego podstawowego faktu i wysłałam nas do Londynu prosto na długi weekend z Bank Holiday (w każdym razie jak już ktoś mi uświadomił ten fakt, horrendalna cena naszego hotelu zaczęła mieć więcej sensu). Podejrzewam, że Londyn, który zobaczyłam, był jeszcze tym dodatkowo nakręconym dniem wolnym od pracy, weekendowym wyjazdem do stolicy i solidną ilością alkoholu.

Udało nam się zobaczyć całkiem sporo, choć to na pewno i tak bardzo ogólny zarys Londynu. Drugiego dnia przekonałam się do autobusów miejskich - przywilej turysty to fakt, że jednak (najczęściej) nigdzie się nie spieszysz, a można z nich zobaczyć o wiele więcej niż podczas przemieszczania metrem.

Największym zaskoczeniem - niekoniecznie pozytywnym - było dla mnie Notting Hill. Sobota ma ten plus, że wtedy jest targ Portobello Road Market, ale combo długiego weekendu i ładnej pogody sprawiło, że ciężko było cokolwiek tam zobaczyć i nie przebodźcować się skrajnie po kilku minutach.

Sama dzielnica była zaskakująco zaniedbana, mnóstwo tych pięknych domów jest albo opuszczonych, albo w naprawdę kiepskim stanie. Ale mają knajpę Ottolenghiego :D

Trafił nam się też festiwal Belgravia in Bloom, więc spacer po okolicy był przy okazji polowaniem na wystawy i ekspozycje. Przez to wszystko Peggy Porschen nie zrobiła na mnie żadnego wrażenia.

Do muzeów nie udało się nam wejść, bo były trochę opcją awaryjną na deszczowy dzień (którego nie było, bo końcówka maja była absurdalnie wręcz upalna), więc nie rezerwowałam wejściówek, a kolejki (again, bank holiday) były tak długie, że ze sporym prawdopodobieństwem w końcu uciekłby nam samolot. Spacer po Kensington całkiem przyjemny, ale cała dzielnica raczej z mocnym vibe "sorry, ale jesteśmy od ciebie lepsi".

I z jednej strony rozumiem, ale z drugiej trochę żal, że w tej okolicy większość parków jest zamknięta i dostępna tylko dla wpisanych na listę mieszkańców.

Zaskoczyło mnie też to, że Londyn zasypia dość szybko... i mocno. Wieczorem pustoszeje, sklepy się zamykają, a w niedzielę po południu do najbliższego czynnego Starbucksa nawigowało mnie kilka osób XD

Nadal - mam wrażenie, że zobaczyłam jakieś mikrowycinki Londynu, ale nie jest mi z tego powodu bynajmniej smutno. Raz, że w przypadku takich miast nawet rdzenni londyńczycy nie mają szansy poznać ich od podszewki. Dwa, to zawsze dobry pretekst, żeby jeszcze kiedyś Londyn pozwiedzać.

CONVERSATION

1 comments:

Prześlij komentarz

Napisałabym, że to idealna książka na długie jesienne wieczory, ale prawda jest taka, że to książka z gatunku nieodkładalnych, wciągających po całości i pozwalających się oderwać od fabuły dopiero po skończeniu lektury. Co, niewykluczone, nastąpi po kilku godzinach, bo "Nie to miejsce, nie ten czas" to niespełna 400 stron naprawdę pierwszorzędnego thrillera - i w tym przypadku jest to objętość doskonała.

Główną bohaterkę książki, Jen, poznajemy w momencie, gdy oczekuje powrotu swojego syna z imprezy. Ot, wieczór (czy raczej noc) jakich wiele, nie wyróżniający się absolutnie niczym. Poza jednym: nie powinno umknąć uwadze, że McAllister prawdopodobnie nieprzypadkowo zawiązuje tę intrygę w dniu zmiany czasu. Ciekawym też jest zabieg zdradzenia kluczowego dla tej książki zdarzenia już w pierwszym rozdziale: to właśnie wtedy, razem z Jen, czytelnik przygląda się drastycznej zbrodni dokonanej przez jej syna. Jest zbrodnia, jest ciało, jest winny, a jednak McAllister już w tym momencie pokazuje nam, że nie będzie to historia taka jak wszystkie. Bo choć pozornie mogłoby się wydawać, że wiemy już wszystko, ona miała znakomity pomysł na to, jak rozwinąć tę historię w taki sposób, by zdarzenie korespondowało z przeszłością odsłaniającą coraz więcej faktów.

McAllister wrzuca swoją bohaterkę w pętlę czasu i świetnie sobie radzi z podjęciem tego motywu. Dni Jen zaczynają płynąć w przeciwnym kierunku, a czytelnik jest tak samo skołowany jak ona, poruszając się wśród nieustannego déjà vu i sytuacji raz przeżytych, próbując nanieść drobne korekty do rzeczywistości. Nie jest to jednak typowe sci-fi, a pętla jest narzędziem pozwalającym na opowiedzenie historii z ciekawszej perspektywy; narzędziem, którym autorka posługuje się z imponującą sprawnością, budując nieprzewidywalną i zaskakującą historię.

Plusem tej historii jest fakt, że McAllister decyduje się na minimalizm i nie przytłacza fabuły nadmiarem postaci. Wybiera jeden zaskakujący element, w tym przypadku zaburzoną chronologię, i konsekwentnie realizuje tę konwencję, ograniczając bohaterów i ich historie do minimum. Jen, Todd i Kelly są jednak wyjątkowo dobrze napisaną trójką bohaterów, którzy nie potrzebują rozbudowanego tła, by udźwignąć przypisane im role. Jen ma niezwykłą szansę schwytania drugich szans i dokonania ponownych wyborów, a towarzyszenie jej w tej podróży w czasie jest wyborną rozrywką.

McAllister nie potyka się do samego końca, spinając całą fabułę zgrabną klamrą i satysfakcjonującym zakończeniem. W historię wpleciony jest także wątek śledztwa, co dorzuca jeszcze dodatkową, tlącą się perspektywę, która świetnie uzupełnia główną historię. Dynamiczna akcja, zwięzłe, intensywne rozdziały naładowane zaskakującymi rozwiązaniami i intrygujące postaci zdecydowanie działają na korzyść książki. Cieszę się, że wybrałam właśnie ją spośród wszystkich dostępnych w zakładce thriller na Taniaksiazka.pl - to był kawał świetnie przemyślanej i doskonale zrealizowanej historii.

Warto jeszcze dodać, że choć przede wszystkim czytelnik towarzyszy Jen w jej desperackiej walce o ocalenie własnego dziecka, historia tej trójki jest fantastycznym punktem wyjścia do rozważań nad rodzicielstwem, efektem motyla, znaczeniem drobnych gestów, słów i wszystkiego, w co łatwo można wyposażyć własne potomstwo. A to tyczy się zarówno dobrego, jak i złego.

"Nie to miejsce, nie ten czas" Gillian McAllister

Wydawictwo Znak, Seria Znak Crime, 2023

Tłumaczenie: Anna Tomczyk

Za współpracę barterową przy tytule dziękuję TaniaKsiazka.pl.

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

Carrie Soto powraca - i wraz z nią powraca też olimpijska forma Taylor Jenkins Reid. Dobrze było sięgnąć znów po historię jej pióra, która zachwyca rozmachem, precyzją i doskonale przemyślaną fabułą, a przy tym trzyma w napięciu do ostatniej strony. To jedna z tych wyjątkowych książek, których zakończenia jednocześnie jest się ciekawych i wcale nie chce się poznać, bo jest to jednoznaczne z tym, że drugiego pierwszego czytania już nie będzie. A szkoda...

Carrie ma 37 lat, 20 tytułów wielkoszlemowych i niechlubny przydomek Battle Axe. Gdy jedna z zawodniczek wyrównuje jej osiągnięcia, Soto postanawia powrócić do gry, odzyskać swój rekord i udowodnić - sobie i innym - że jest niepokonana. I choć tak naprawdę fabuła jest tu bardzo zerojedynkowa, bo Carrie albo uda się ten sukces osiągnąć, albo nie, to cała magia tej książki tkwi w stworzonym przez Reid świecie, który zamieszkują wyraziste postaci uwikłane w złożone relacje. Tenis nie jest tutaj tłem; to rytm czterech turniejów wielkoszlemowych wyznacza tempo książki, a poszczególne sceny rozgrywają się w okolicznościach mocno związanych ze sportem. I choć wiedza o tenisie nie jest niezbędna, żeby śledzić poczynania Carrie Soto, na pewno jakakolwiek orientacja w tym obszarze będzie znaczną wartością dodaną.

Co ciekawe, Taylor Jenkins Reid tworzy główną bohaterkę, która niekoniecznie daje się polubić (ale zarysowuje ją o wiele lepiej niż w "Malibu płonie" - z Carrie naprawdę nie jest aż takie chamidło). Zawodniczka o kamiennej twarzy, która bez wahania sięga po to, co jej się słusznie należy, świadoma własnych umiejętności i osiągnięć (w końcu kto może poszczycić się 20 tytułami wielkoszlemowymi?); nie są to cechy, które zaskarbiły jej szczególną sympatię tłumu. choć Carrie jest Amerykanką argentyńskiego pochodzenia, daleko jej do American Sweetheart. Autorka w niezwykle udany sposób zaczepia tutaj o kwestię podwójnych standardów i oczekiwań mediów względem zawodniczek i zawodników, pokazując też, że na przestrzeni tych kilku dekad doczekaliśmy jednak niewielkiej zmiany. Warto też podczas lektury pamiętać, bo w tej książce Reid nieco mniej wyraziście zarysowuje tło kulturowo-społeczne, że największe sukcesy Carrie to lata 70. i 80., kiedy świadoma własnej wartości i otwarcie mówiąca o swoich sukcesach kobieta raczej nie będzie się cieszyć sympatią ogółu.

Powrót na kort jest dla Carrie nie tylko szansą na odzyskanie rekordu, ale też okazją do dostrzeżenia innych wymiarów związków międzyludzkich obecnych w jej życiu:

🎾relacji z tatą-trenerem, która ulega znacznym przemianom z racji wieku, życiowego doświadczenia i większej odwagi w wyrażaniu własnych opinii oraz umiejętności stawiania granic;

🎾relacji z przeciwniczkami, które po latach w zaskakujący sposób nabierają miękkości i pozwalają Carrie dostrzec we współzawodniczkach nie tylko kolekcję słabych i mocnych stron;

🎾relacji intymnych, w których stopniowo uczy się odsłaniać czułe punkty i eksploruje swoją wrażliwą stronę;

🎾relacji z sobą, w której dopiero teraz pozwala sobie na różne emocje.

Reid rozpięła na szkielecie tenisowych pojedynków wspaniałą historię o poszukiwaniu własnego ja, przedefiniowaniu utartych schematów i wyjściu poza ciasne ramy opracowanych strategii. Przeplata niezwykle plastyczne opisy błyskotliwymi dialogami skrzącymi się emocjami i sarkazmem, dzięki którym postaci zyskują wyjątkowe temperamenty. W tych pełnych ironii, dynamicznych wymianach rewelacyjnie odbijają się cechy charakteru poszczególnych postaci - i to zdecydowanie dialogi są najmocniejszą stroną "Carrie Soto powraca". Reid bardzo sprawnie manewruje też w warstwie językowej, tym razem sięgając po język prostszy, bardziej bezpośredni i dosadny, daleko odchodząc od barokowych i starannie wycyzelowanych zdań, do których przyzwyczaiła czytelnika w "Siedmiu mężach Evelyn Hugo". Ta zmiana świetnie koresponduje z charakterem i sposobem komunikacji głównej bohaterki, dzięki czemu cała opowieść jest przesycona zupełnie inną atmosferą niż nostalgiczne wspomnienia gwiazdy Hollywood.

Podsumowując: pod względem struktury ta książka zdecydowanie bardziej przypomina "Siedmiu mężów Evelyn Hugo". Mamy jedną bohaterkę, a czytelnik stopniowo odkrywa jej historię poprzez kolejne wydarzenia - w przeciwieństwie do narracji pracującej jednocześnie nad wieloma postaciami, tak jak ma to miejsce np. w "Malibu płonie". Motywy wybrane przez Reid nie są szczególnie odkrywcze, ale już sposób ich przedstawienia jest dla niej bardzo typowy; osadzając tę fabułę w uniwersum tenisowego Wielkiego Szlema, zaprasza czytelnika do świata dostępnego dla nielicznych, garściami czerpiąc z historii zawodników i ich karier. Poleciłabym tę książkę przede wszystkim osobom choć minimalnie zainteresowanym tenisem, a już fanom sportu jako lekturę obowiązkową - Reid opisuje mecze w taki sposób, że można poczuć molekuły mączki na Roland Garros i elektryczną atmosferę tłumu na US Open bez wychodzenia za próg domu.

A na deser - podobnie jak w przypadku Evelyn Hugo, uważny czytelnik wychwyci w rysach postaci nawiązania do najlepszych tenisowych zawodników. A mnie to śledztwo sprawiało ogromną przyjemność, znacząco zapewne przyczyniając się do mojego zachwytu tą historią. A zatem: kto jest kim i którzy tenisiści pojawiają się w "Carrie Soto powraca"?

Carrie Soto - z głównymi bohaterami miałam ten problem, że (moim zdaniem) są oparci na wielu zawodnikach i bardzo trudno jest wskazać jednoznacznie sportowca, który zainspirował tę postać. W przypadku Carrie jednak najwięcej podobieństw widzę z siostrami Williams, zaczynając od determinacji i osiągnięć, przez rewolucjonizowanie grupy, aż po relację z ojcem-trenerem. Sięgnęłabym też do Billie Jean King - tu widzę podobieństwo na płaszczyźnie równouprawnienia i walki o równe traktowanie. Jeśli chodzi o styl gry, ogromną rolę w sukcesie Carrie odgrywa slice/slajs, co powiązałabym albo ze Steffi Graf, albo z Rogerem Federerem.

Bowe Huntley - to kolejna postać, która wydaje mi się być sklejona z tylu sylwetek, że ciężko jednoznacznie wskazać sportowca, na którym była wzorowana. Przez jego wybuchowy temperament na korcie trochę przywodził mi na myśl Johna McEnroe, przez serwis - Pete'a Samprasa. Generalnie miałam wrażenie, że Reid inspirowała się tutaj nieco starszymi zawodnikami, chociaż przez ciągłe wspominanie o jego czapkach baseballowych zaczął nabierać kształtu Andy'ego Roddicka.

Paulina Stepanova - na początkowych etapach kariery Carrie jej nemezis jest Stepanova, mierząca 182 cm wzrostu blondwłosa zawodniczka z Moskwy. Pomyślałam o Marii Sharapovej - pochodzącej z Rosji, mierzącej 186-188 cm, zwłaszcza, że rywalizacja Serena Williams vs. Maria Sharapova trwała przez wiele sezonów i obejmowała wiele pojedynków, które do dziś są najciekawszymi w historii ery Open.

Nicki Chan - która jest lustrzanym odbiciem Rafaela Nadala. Po pierwsze jest zawodniczką leworęczną (Nadal jest praworęczny, ale gra lewą ręką), po drugie - jej nawierzchnią jest mączka, po trzecie, bardzo często wykorzystuje w swojej grze ślizgi i imponujące szpagaty na cegle. Wszystko to praktycznie 1:1 można zauważyć w grze Nadala, a do tego jak weźmie się pod uwagę jego przydomek King of Clay to już nie mam wątpliwości, na kim wzorowała się Reid, budując tę postać.

Petra Zetov - moim zdaniem była wzorowana na Annie Kournikovej. Grupa fanów Zetov jest nieproporcjonalna do jej osiągnięć na korcie (Kournikova, umówmy się, pod względem osiągnięć raczej nie plasuje się w dziesiątce najlepszych zawodniczek wszech czasów), a do tego Zetov jest twarzą Calvina Kleina, reklamuje Colę Light i wystąpiła w teledysku Soul Asylum. I tutaj zgadza się wszystko: Kournikova była między innymi twarzą zegarków Omega, reklamowała bieliznę Berlei i wystąpiła w teledysku do piosenki "Escape" Enrique Iglesiasa.

Javier Soto - ojców z aspiracjami w tenisie akurat nie brakuje, ale analogicznie, w Javierze pod względem obszaru tenisowo-trenerskiego widzę najwięcej Richarda Williamsa. Relacja Carrie-Javier i Serena-Richard wydaje się być osadzona na podobnym, trwałym fundamencie, który nie jest jednak odporny na zmiany, jak np. wieloletnią współpracę Sereny z Patrickiem Mouratoglou w późniejszej części jej kariery. Zgadza się też to, że zarówno Williams, jak i jego powieściowy odpowiednik napisali książki tematycznie związane z tenisem.

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Posty ( Atom )

Najlepsze w 2023: koncert Depeche Mode | Memento Mori Tour | Tauron Arena Kraków 04.08.2023

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

Debiuty, o jakich można pomarzyć | Maddie Mortimer "Mapy naszych spektakularnych ciał"

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

Rebecca F. Kuang już nie ma skrupułów | "Yellowface"

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

Londyn | maj 2023

CONVERSATION

1 comments:

Prześlij komentarz

Wędrówki w pętli czasu | "Nie to miejsce, nie ten czas" Gillian McAllister

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

Gem, set, mecz Soto. | Taylor Jenkins Reid "Carrie Soto powraca"

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

O mnie

Szukaj na blogu

Archiwum bloga

Najlepsze w 2023: koncert Depeche Mode | Memento Mori Tour | Tauron Arena Kraków 04.08.2023

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

Debiuty, o jakich można pomarzyć | Maddie Mortimer "Mapy naszych spektakularnych ciał"

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

Rebecca F. Kuang już nie ma skrupułów | "Yellowface"

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

Londyn | maj 2023

CONVERSATION

1 comments:

Prześlij komentarz

Wędrówki w pętli czasu | "Nie to miejsce, nie ten czas" Gillian McAllister

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

Gem, set, mecz Soto. | Taylor Jenkins Reid "Carrie Soto powraca"

CONVERSATION

0 comments:

Prześlij komentarz

O mnie

Wasze ulubione posty

Szukaj na blogu

Archiwum bloga