Formuła 1 to nie tylko niesamowite emocje, wielkie pieniądze i ogromna prędkość. To również, a może przede wszystkim, panteon nietuzinkowych postaci. Główne role w tym przedstawieniu odgrywają bohaterowie polaryzujący opinię fanów, często wzbudzający skrajnie różne emocje wśród widzów. Lewis Hamilton wdarł się do nieco zatęchłego światka F1 piętnaście lat temu i od tamtej pory nie przestaje zaskakiwać. Na przestrzeni tych wszystkich sezonów Lewis sięgał po kolejne grand prix, a teraz śmiało zmierza w stronę tytułu GOAT, choć w Formule 1 nadzwyczaj trudno ten tytuł jednogłośnie komukolwiek przyznać.
Byłam tej książki bardzo ciekawa nie tylko ze względu na tematykę (nie tak dawno śledziłam F1 i dalej darzę ten sport dużym sentymentem). Biografie zajmują w moim miejscu szczególne miejsce: pozwalają nie tylko zajrzeć za kulisy konkretnej branży czy poznać bliżej głównego bohatera, ale mają też w sobie ten lekko motywująco-inspirujący element, który całkiem zgrabnie splata warstwę informacyjną z emocjonalną. Po tę, jak i więcej książek reporterskich o niezwykłych postaciach świata sportu i nie tylko, zapraszam Was do działu biografie na taniaksiazka.pl.
No dobrze: zaskoczeń w kwestii fabuły raczej nie będzie, bo kiedy mamy ustalonego głównego bohatera, pozostaje nam ten temat ciekawie opisać. Pewną podpowiedzią co do treści może tutaj być podtytuł... a zwłaszcza ta jego część o najlepszym kierowcy w historii.
Zacząć trzeba od tego, że "Lewis Hamilton. Kompletna biografia najlepszego kierowcy w historii Formuły 1" jest tylko pozornie nowością. Trafiła co prawda niedawno na półki polskich księgarń, ale pierwsze wydanie to rok... 2007. Anglojęzyczni czytelnicy mogli dowiedzieć się o Lewisie więcej jeszcze zanim przekroczył po raz ostatni linię mety w swoim debiutanckim sezonie w F1 (a w samej jego końcówce czego jak czego, ale emocji nie brakowało). W takiej perspektywie nie zaskakuje już fakt, że ponad połowa tej książki to opis pierwszego sezonu Lewisa w Formule. Zarówno jego dzieciństwo, jak i późniejsze lata nie są już dla autora aż tak atrakcyjne, żeby się nad nimi specjalnie pochylić; szczególnie rozczarowujące jest w ogóle pominięcie sezonów, w których Hamilton nie sięgnął w spektakularnym stylu po trofea. Wobec wszystkich informacji, które pojawiły się na przestrzeni tych piętnastu lat, książka Worralla jest raczej zdawkowym, bardziej encyklopedycznym zapisem życia.
Tak jak wspominałam, wiele o treści powie nam podtytuł: "kompletna biografia najlepszego kierowcy w historii Formuły 1". Po krótkim przejrzeniu wyników w Google okazało się, że ten podtytuł był już aktualizowany zgodnie z osiągnięciami Lewisa, zatem można było przeczytać po prostu biografię, potem biografię trzykrotnego mistrza świata, a teraz można poczytać o Hamiltonie, któremu autor założył już na głowę koronę GOAT. I tutaj docieramy do kwestii, która jest moim zdaniem największym mankamentem tej książki: nikt nie spogląda tu na dokonania kierowców, zwłaszcza niebędących Lewisem Hamiltonem, w sposób obiektywny.
W tle przewija się całkiem obszerne grono postaci drugoplanowych, których autor zalicza albo do grona tych sprzyjających Lewisowi i chwalących jego dokonania (w dużej mierze, jeśli nie w stu procentach, są to emerytowani kierowcy i legendy F1) oraz tych, którzy w żaden sposób nie mogą mu dorównać, za to nie szczędzą rzekomych bezustannych złośliwości w jego kierunku (Alonso, Massa, nawet Räikkönen). Szczególne miejsce na liście nielubianych zajmuje Jenson Button, któremu Worrall wyjątkowo dotkliwie wypomina błędy i porażki. Taka narracja sprawia, że trudno tu o jakikolwiek balans, a całość wypada bardziej jak list pochwalny na cześć Lewisa niż solidnie opracowana biografia.
Minusem jest też fakt, że lwią część tekstu stanowią cytaty. Od wypowiedzi samego Lewisa (co jest zrozumiałe), przez komentarze jego rywali, dziennikarzy, aż po... wpisy z Internetu. Umówmy się - porzuciłam dość szybko nadzieje na to, że znajdę tutaj tę bardziej krytyczną perspektywę, ale nawet wśród zalewu internetowych komentarzy Worrall starannie wybiera tylko te pozytywne. Tyle że nie sądzę, by książka biograficzna aspirująca na poważną publikację była właściwym miejscem dla podpierania się opinią Dereka z Horsham czy Catherine z Powys.
Hamilton niezaprzeczalnie jest charyzmatyczną, elektryzującą postacią, której pojawienie się tchnęło nowe życie w Formułę 1. Nie mam zamiaru zniechęcać do czytania tej książki, ale z pewnością doceniłabym ją bardziej, gdyby autor chociaż podjął próbę obiektywnego spojrzenia na dokonania Lewisa i gdyby zrezygnował z tak obszernego cytowania wypowiedzi innych osób. I jak to w przypadku książek o sportowcach bywa, ta biografia wymaga nie tylko aktualizacji danych w kilku zdaniach i zdawkowego raportowania o dalszych sezonach w dodawanych pospiesznie rozdziałach: przydałoby jej się solidne przeredagowanie od nowa. Wobec kariery, która trwa już od piętnastu lat, ten pierwszy sezon z pewnością jest zapowiedzią wspaniałej przygody, ale nie jest już tak istotny, by wypełniać ponad połowę książki.
Tak magnetyczna postać jak Lewis po prostu zasługuje na książkę, która będzie czymś więcej niż tylko hymnem na jego cześć.
Lewis Hamilton. Kompletna biografia najlepszego kierowcy w historii Formuły 1
Frank Worrall
Znak Koncept, 2022
Tłumaczenie: Marek Fedyszak
Za egzemplarz książki i współpracę dziękuję Taniej Książce.
